Hayalinizdeki eve giden yolculukta, konut kredisi (Mortgage) süreci çoğu zaman en stresli kısımdır. Bankalar, size kredi vermeden önce hem sizin mali durumunuzu hem de satın alacağınız mülkün değerini detaylıca incelerler. Bu süreci bilmek, başvurunuzun onaylanma şansını artırır ve süreci hızlandırır.
İşte bankaların bir konut kredisi başvurusunu değerlendirirken baktığı 4 kritik nokta:
1. Krediye Uygunluk (Borçlunun Durumu)
Bankalar, en büyük riski borçlunun geri ödeme yeteneğinde görürler. Bu nedenle öncelikle sizin mali geçmişiniz incelenir.
· Kredi Notu (Findeks): Kredi geçmişinizin temiz, ödemelerinizin düzenli ve notunuzun yüksek olması, bankalar için güvenilirlik göstergesidir.
· Gelir ve Ödeme Gücü: Banka, sadece aylık gelirinizi değil, mevcut borçlarınızla (kredi kartı, diğer krediler) kıyaslandığında geriye kalan net harcanabilir gelirinizi dikkate alır. Aylık taksitinizin, belgelenebilir aylık gelirinizin %50'sini geçmemesine dikkat edilir.
· İş Süresi ve İstikrar: Uzun süredir aynı işte çalışıyor olmak (genellikle son 6 ay veya 1 yıl), gelirinizin istikrarını kanıtlar ve büyük bir avantajdır.
2. İpotek Değeri (Mülkün Durumu)
Konut kredisi, satın alınan mülk ipotek gösterilerek verildiği için, banka bu mülkün riskini de değerlendirir.
· Ekspertiz Raporu: Banka tarafından yetkilendirilmiş bir eksper, mülkün piyasa değerini ve hukuki durumunu belirler. Banka, genellikle eksperin belirlediği değerin en fazla %80'i kadar kredi kullandırır. Ekspertiz değeri düşük çıkarsa, alıcının peşinatı artırması gerekir.
· Hukuki Durum: Mülkün tapusunda ipotek, haciz veya şerh gibi yasal kısıtlamalar olup olmadığı kontrol edilir. Ayrıca, mülkün kat irtifakı veya kat mülkiyeti durumunun uygun olması gerekir.
· Yapı Ruhsatı ve İskan Belgesi: Mülkün ruhsat ve iskan belgelerinin tam olması, banka nezdinde riskini azaltır.
3. Peşinat ve Giderler (Müşterinin Öz Kaynağı)
BDDK düzenlemeleri gereği, konutun tamamına kredi kullanılamaz. Bankanın riskini azaltan en önemli faktör, alıcının güçlü bir peşinata sahip olmasıdır.
· Asgari Peşinat: Alıcının, banka ekspertiz değerinin en az %20'sini peşinat olarak ödeyebilmesi gerekir. Bu pay ne kadar yüksek olursa, krediniz o kadar kolay onaylanır.
· Ek Masraflar: Alıcılar sadece peşinatı değil, aynı zamanda tapu harcı (%4), eksper ücreti, sigorta (DASK ve konut sigortası) ve banka dosya masrafı gibi masrafları da karşılamaya hazır olmalıdır.
4. Yaş Sınırı ve Kredi Vadesi
Banka, kredi vadesinin sonunda borçlunun yaşı konusunda limitler belirler.
· Yaş Limiti: Kredi vadesinin bitiminde borçlunun yaşı genellikle 70 veya 75 yaşını geçmemelidir. Bu durum, uzun vadeli kredi kullanımını kısıtlayabilir.
Sonuç
Mortgage başvuru sürecine girmeden önce, kredi notunuzu kontrol edin, peşinatınızı tamamlayın ve satın almayı düşündüğünüz mülkün hukuki durumunu bir emlak uzmanı aracılığıyla detaylıca inceleyin. Ön hazırlık ve şeffaflık, kredi onay sürecinizi hızlandıracak ve hayalinizdeki eve sorunsuz ulaşmanızı sağlayacaktır.